Mały cmentarz, duży wstyd

Cmentarz ewangelicki w Wilkowicach od wielu lat nie wygląda w sposób należny miejscom pochówku. Większość mogił ukryta jest w głębokich chaszczach i śmieciach. Ten stan rzeczy ma się zmienić w niedalekiej przyszłości.

Wilkowice podobnie jak wiele innych wielkopolskich wsi przeżyło w końcówce XIX wieku napływ ludności niemieckiej. Był to efekt polityki osiedleńczej pruskiego zaborcy. Przez długie dziesięciolecia historię wsi pisały wspólnie społeczności katolicka i ewangelicka. Dziś ewangelików w Wilkowicach już nie ma. Pozostały jednak znaczące ślady ich bytności. Jednym z nich jest cmentarz znajdujący się na obrzeżach wsi, tuż przy terenie, na którym od lat odbywa się traktoriada.

Wycieczka na cmentarz nie należy do zajęć przyjemnych. Wysokie chaszcze i porozrzucane śmieci nie zdradzają, że mamy do czynienia z miejscem pochówku. Jeśli jednak zadamy sobie trud przebrnięcia przez ten zdziczały teren odkryjemy kilkadziesiąt grobów. Wielokrotnie zdamy sobie też sprawę, że stąpamy po mogiłach. Trudno je bowiem zlokalizować wśród bujnej roślinności. Odpowiedzi na pytanie kto jest odpowiedzialny za fatalny stan tego miejsca szukaliśmy w Urzędzie Gminie Lipno oraz u przedstawicieli lokalnych społeczności katolickich i ewangelickich.

Do kogo należy cmentarz?
W pierwszej kolejności zwróciliśmy się do społeczności współwyznawców osób pochowanych na cmentarzu ewangelickim z Wilkowicach. - Jesteśmy właścicielami tego nieczynnego miejsca pochówku - mówi ks. Waldemar Gabryś stojący na czele lokalnej parafii ewangelickiej. - Ten cmentarz nie jest nam potrzebny jako miejsce grzebalne. W Wilkowicach nie ma już przecież przedstawicieli naszej wspólnoty.

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Lesznie obejmuje teren przypominający swoimi granicami byłe województwo leszczyńskie. - Jako parafia mamy problem z miejscami pamięci po ewangelikach. Takich cmentarzy jak ten w Wilkowicach jest na terenie parafii leszczyńskiej kilkadziesiąt - mówi ks. Waldemar Gabryś. - Nas jest z kolei niecałe 50 osób. Nie jesteśmy w stanie zadbać o wszystkie miejsca pochówku naszych współwyznawców. Pojawia się też pytanie o sensowność takiego działania. Co miałoby to nam przynieść? Dla kogo miałoby to być szczególne miejsce? Nie chcemy przerzucać tego obowiązku na lokalne społeczności katolickie, ale my po prostu nie jesteśmy w stanie zająć się tym sami.

Z pomocą parafii ewangelickiej spieszy Gmina Lipno. Jej przedstawiciel, pełniący obowiązki wójta Jacek Karmiński nie ma wątpliwości, że to właśnie lokalne władze są zobowiązane zadbać o wilkowicki cmentarz. - Zgodnie z zapisem w ewidencji właścicielem tego miejsca jest Skarb Państwa a użytkownikiem Gmina Lipno. To my odpowiadamy za to jak ten cmentarz wygląda. Trudno jest mi ocenić dlaczego moi poprzednicy nie zajęli się tym tematem w odpowiedni sposób - mówi Jacek Karmiński.


Lepsze czasy dla cmentarza?
Problem ewangelickiego cmentarza w Wilkowicach dostrzega proboszcz miejscowej parafii. Wspólnie z wiernymi porządkował on to miejsce w przyszłości. Ksiądz Alfred Wittke nie ma jednak wątpliwości, że jednorazowe przedsięwzięcia zapaleńców sprzątania cmentarza nie przyniosą trwałych efektów. - Organizowałem sprzątanie tego miejsca trzykrotnie - mówi ksiądz Wittke. - Chciałem uczulić młodych ludzi na problem zaniedbanych miejsc pochówku. Robiłem to również w związku z wizytami dawnych niemieckich mieszkańców Wilkowic, jakie jeszcze dwadzieścia lat temu były dość częste. Oczywiście odwiedzali oni cmentarz ewangelicki. Chcąc ratować honor lokalnej społeczności organizowałem jego sprzątanie. Takie jednorazowe akcje nie dają jednak trwałych efektów, bo cmentarz szybko zarastał. Ze wstydem trzeba powiedzieć, że kiedyś było tam wysypisko śmieci.

Niewykluczone, że już w niedalekiej przyszłości sytuacja cmentarza ulegnie poprawie. - Prowadziłem już pewne rozmowy, żeby wykonać już pewne prace porządkowe naszymi siłami. Z naszej strony wyszło też pismo do Urzędu Ochrony Zabytków z wnioskiem o wpisanie tego cmentarza do rejestru zabytków. To pozwoliłoby ubiegać się o różnego rodzaju dofinansowania - mówi pełniący obowiązki wójta Jacek Karmiński.

Osób życzliwe nastawionych do problemu cmentarza ewangelickiego w Wilkowicach nie brakuje. Trudno w tym kontekście zrozumieć dlaczego przez długie lata miejsce to nie mogło zyskać godnego wyglądu. Pozostaje wierzyć, że ta sytuacja nareszcie się zmieni. Cmentarz ewangelicki powinien być przecież wizytówką bogatej historii Wilkowic a nie wstydliwym świadectwem zaniedbań osób za niego odpowiedzialnych. (jag)

Komentarze (36)

1. Dodane przez zainteresowana, w dniu - 22-08-2012 09:53 Panie Karmiński widzę, że media to pana drugi dom..... Z tego co czytam jest pan nieomylny, wspaniały wszystko robi dobrze no i dla ludzi.... czyżby to było na pokaz ten szum, który pan wokół siebie robi, szum przed wyborami??

2. Dodane przez wertyuuiioop, w dniu - 22-08-2012 09:56 dzieci miały mięć nowe przedszkole super pomysł pana Homskiego, którego nie zdążył zrealizować, jakoś pan Karmiński nie dąży do tego.....Brak słów lepiej w tym c zasie biegad do mediów i się wychwalać....

3. Dodane przez jacek, w dniu - 22-08-2012 10:44 Przecież jest wyraźnie napisane że to parafia ewangelicka jest właścicielem tego terenu to dla czego o to nie dbają???? chociażby raz do roku tam posprzątać. A pan Karmiński nie wie jakie są potrzeby w gminie????? Tylko jak by tu zabłysnąć i zaraz do elki i gdzie jeszcze napiszecie?????? Brak słów (to, że trzeba tam posprzątać to wiadomo ale żeby od razu pisać w mediach? To ja napiszę artykuł jak to sołtys Wilkowic często kosze sprząta mogę jeszcze jakieś fotki zrobić,tego to nie widzą.

4. Dodane przez no, w dniu - 22-08-2012 11:03 jeżeli nie będziemy pamiętać o przeszłości, nawet tej obcego wyznania, to sami skazujemy siebie na wymarcie i marna egzystencję.

5. Dodane przez kal, w dniu - 22-08-2012 11:07 stary cmentarz potomkowie tych ludzi tam pochowanych nie zyja albo maja ich gdzies ze sie nie interesuja prochami zmarlych wiec zrobic ekshumacje teren zrownac i uporzadkowac

6. Dodane przez rr, w dniu - 22-08-2012 11:34 tym ludziom w Wilkowicach to nikt nie odpowiada znowi im Pam Karminski się nie podoba robi źle nie robi też źle całe Wilkowice to śmietnisko!!!!!!

7. Dodane przez Do kom 1 i 2, w dniu - 22-08-2012 11:41 Jeśli jest czym się chwalić to dlaczego nie...? Przypomnijcie sobie, Mariusz H. jeśli pojawiał się w mediach to najczęściej w związku z jakimiś aferami a większośc saojego czasu spędzał nie w urzędzie a w sądzie. Zresztą, wszystkie sprawy przegrywał. Więc sami widzicie jakim włodarzem był wasz pupil.    Co do Pana Jacka, widać, że przynajmniej potrafi zająć właściwe stanowisko i podejmuje rozsądne decyzje, czego niestety nie można powiedzieć o poprzednikach.

8. Dodane przez WA, w dniu - 22-08-2012 11:52 A czego to nasz Mariuszek nie obiecał

9. Dodane przez mieszkaniec gminy, w dniu - 22-08-2012 12:25 Mariusz ma teraz tyle czasu to niech zabiera kosę i grabki i do roboty.Gmina płaci mu pensje wiec niech trochę popracuje dla mieszkańców Wilkowyi

10. Dodane przez E, w dniu - 22-08-2012 12:37 Odczepcie się od ewangelików, to na gminie leży obowiązek opieki nad cmentarzami.

11. Dodane przez GOŚKA, w dniu - 22-08-2012 12:49 Wielkie hallo z powodu kilku betonowych płyt i kości.  Chyba tylko w Polsce kości zmarłych ponad 70 lat temu są ważniejsze niż teraźniejszość.   Teren zasiedziany przez gminę od tylu lat jest własnością gminy. Wyrwać chwasty , kości zebrać do jednego pojemnika i zakopać na miejscowym cmentarzu tam gdzie ich miejsce. I wszystko co można tu zrobić bez dopisywania ideologii jak w komentarzu nr 4 cyt."jeżeli nie będziemy pamiętać o przeszłości, nawet tej obcego wyznania, to sami skazujemy siebie na wymarcie i marna egzystencję"   Człowieku !! Aby nie wymrzeć trzeba oprawiać seks !! a nie pielęgnować groby !!  Kaczyński myśli cale życie o grobach i trupach ,i potomstwa nie zostawił. Jeśli chcesz iść w jego ślady ... powodzenia.

12. Dodane przez do 11. Dodane przez GOŚKA, w dniu - 22-08-2012 13:25 w tym kraju już się seksu nie uprawia, co druga to singielka, Polki jak rodzą to w Londynie, dlatego zostawimy tylko cmentarze, będą co mieli oglądać Chińczycy, którzy te tereny zasiedlą, jako pamiątkę po wymarłym ludzie

13. Dodane przez mw, w dniu - 22-08-2012 13:36 a jeszcze większy wstyd nie posprzątane śmieci jeszcze troche a chodnikiem przejść nie pójdzie tym to sie niema kto zainteresować

14. Dodane przez Oj Gośka..., w dniu - 22-08-2012 13:52 Powiedz, czy Ty również chcesz aby za lat kilka ktoś powiedział o Twej mogile, że to "kilka betonowych płyt i kości"....? Albo jeszcze lepiej, "kości zebrać do jednego pojemnika" i zakopać tam gdzie ich miejsce....??   Jeśli w ten sposób myślisz o zmarłych to bądź pewna, że kiedyś ktoś tak samo pomyśli o Tobie....

15. Dodane przez do 2, w dniu - 22-08-2012 14:24 pomysł ten pan miał a zgodę innym na przedszkola dał

16. Dodane przez WOLNY, w dniu - 22-08-2012 14:24 A czemu pan fotoreporter nie zrobił te śmieci które zalegają w koszach jeszcze od zimy,jadę codziennie i krew mnie zalewa ,była taka impreza jak traktorjada myślałem że z tej okazji chociaż posprzątają, WSTYD PANIE SOŁTYSIE,,,,,,

17. Dodane przez GOŚKA, w dniu - 22-08-2012 14:32 Do kom. 12   Nie płacz . Może jakaś Chinka Cię zechce ale pod warunkiem , ze nie będziesz jej zapraszał na spacer po cmentarzach     Kobiety nie bez powodu są singielkami

18. Dodane przez XYZ, w dniu - 22-08-2012 14:51 W Strzyżewicach też jest taki cmentarz jescze w gorzym stanie i nikt się nim nie interesuje jest on koło cmentarza katolickiego

19. Dodane przez do 11, w dniu - 22-08-2012 15:13 GOŚKA coś aktywna jesteś na forach elki... POlko powiem tak - człowiek to nie tylko seks i ciało, to również kultura itd. Jednakże po twoich wyPOwiedziach widać, iż to już dla ciebie abstrakcja...

20. Dodane przez (...), w dniu - 22-08-2012 16:18 NA 26 ZDIĘCIACH NIE WIDZĘ ŚMIETNISKA,CHCESZ WIDZIEC ŚMIETNISKO WYJC DO CENTRUM WSI WILKOWIC GMINA NIEMA CZYM WYWIEŚ SMIECI Z KOSZY PRACOWNIK GMINY CHODZI PIESZO Z WORKIEM, SOŁTYS PO DOŻYNKACH WYWOZI JE WOZEM STRAŻACKIM CIEKAWE GDZIE A P.O KARMINSKI TAKI ZDZIWIONY BO NIE JEST Z TEJ GMINY I NIE ZNA PILNIEJSZYCH POTRZEB TEJ WSI.NA NORMALNYM CMENTARZU NIE ZAPŁACISZ PO 25 LATACH, TO MOGIŁĘ CI Z KOPIĄ I CO.

21. Dodane przez (...), w dniu - 22-08-2012 16:18 SOŁTYS W WILKOWICACH NIE JEST OD SPRZĄTANIA TYLKO OD WYDAWANIA POLECEŃ ALE NIKT MNIE NIE CHCE SŁUCHAĆ I DLATEGO JEST TAKI BAJZEL

22. Dodane przez Singiel dn.22082012r., w dniu - 22-08-2012 16:25 A ja szukam singielki i nie mogę znaleźć może nie po tym cmentarzu chodzę. Ciekawe co Ewangelicy obiecali Pełniącemu Obowiązki Klucze do Bram Piekielnych , czy też poparcie w kampanii wyborczej na wójta , tylko że ich już nie ma , ale klapa . Ich administrator kontroluje czystość w parku terminową wpłatę czynszu za mieszkania , zapłatę dzierżawy za grunty których maja sporo , a nie stać ich na wynajęcie kogoś do sprzątania . Może pełniący obowiązki ogłosi przetarg dla firm zajmujących się sprzątaniem , nasz gmina jest bogata a jak nie to BON WID nam za sponsoruje .

23. Dodane przez Bamber z WILKOWIC DN 22082012, w dniu - 22-08-2012 16:45 JO JEST BAMBER Z WILKOWIC , JO TRZYMAĆ TRZYSTA KABANÓW I MNIE NIKT NIE POMOGO SORZUNTAĆ. A JEST TEGO GNOJU KUPA MOŻE TYN PEŁNIUNCO OBOWIUNZKI PODEŚLE MNIE KOGOŚ DO PUMOCY . TO JO ROZ W ROKU KABANA MU DUM .NIMOM CZASU NA TE PIRDOŁY BO MUSZE IŚĆ OBRZUNDEK KOŁO GODU ZROBIĆ HEJ

24. Dodane przez do19, w dniu - 22-08-2012 17:25 Zakładając, że to ta sama osoba podpisuje się Gośka to czytając jej różne wpisy zgadzam się, że przedstawia niski poziom.

25. Dodane przez kuba, w dniu - 22-08-2012 17:53 na katolickim cmentarzu trzeba za grob zapłacić kilka lat do przodu bo jak nie to zlikwidują a wy sie przejmujecie jakimś cmentarzem z przed kilku wieków? zaorac posadzić las!!!

26. Dodane przez Idą wybory, w dniu - 22-08-2012 19:01 Jak się zaczną wybory to PO obieca że każdemu mieszkańcowi obejście wysprząta ???

27. Dodane przez ala, w dniu - 22-08-2012 20:38 Jeżeli teren ma właściciela należy wymóc na nim uporządkowanie terenu, jeżeli nie chcą tego terenu niech go oddadzą gminie. Wtedy przenieść kości, pochować na cmentarzu komunalnym, a teren zagospodarować.   No chyba, że leży na uboczu i nikomu tak naprawdę nie przeszkadza tylko ktoś szukał tematu!

28. Dodane przez paweł, w dniu - 22-08-2012 20:57 W Lesznie - Strzyzewicach jest podobny.Tuż za płotem cmentarza parafialnego, po prawej stronie. Niestety mało osób o tym wie.

29. Dodane przez GOŚKA, w dniu - 22-08-2012 21:59 Do kom. 19 i 24   Poproście "elkę" aby nie publikowała moim wpisów bo jesteście zdegustowani moim brakiem kultury albo ... nie czytajcie. W kraju PiS-u musielibyście czytać co Wam każą w kraju PO macie wybór ...

30. Dodane przez IPN SPRZEDANY, w dniu - 22-08-2012 22:43 Cmentarz jak cmentarz bez ludzi umiera.  Nie jest to cmentarz wojenny więc niech rodziny o groby dbają .  Jak narozrabiali 1.09.1939 r. i pouciekali zawsze mogą kogoś nająć do POsprzątania, teraz jest łatwiej bo jest globalizm .  W Wilkowicach są jeszcze dwa cmentarze i nikt nie lamentuje , że się na jednym z nich domki buduje . Dla zainteresowanych polecam pruską mapę geodezyjną jest zaznaczony .  Pewnie Polacy tam spoczywają skoro rozbiorów nie przetrwał.

31. Dodane przez GRONOWO, w dniu - 22-08-2012 23:27 A W GRONOWIE TO CO TRAKTORAMI JADĄ PRZEZ CMENTARZ NA SWOJE DZIAŁKI I JAKOŚ TO NIKOMU NIE PRZESZKADZA, NAWET PREZYDENT TO NIE PRZESZKADZA

32. Dodane przez doradca, w dniu - 22-08-2012 23:37 Jak chcesz siedzieć panie p.o to wytnij te chaszcze to wystarczy, jeden już tak zrobił i co musisz go zastępować .

33. Dodane przez g.b, w dniu - 22-08-2012 23:44 Pana Jacka Karmińskiego nie dziwi ,że:  ... Jesteśmy właścicielami tego nieczynnego miejsca pochówku - mówi ks. Waldemar Gabryś stojący na czele lokalnej parafii ewangelickiej. - Ten cmentarz nie jest nam potrzebny jako miejsce grzebalne...  ...Jacek Karmiński nie ma wątpliwości, że to właśnie lokalne władze są zobowiązane zadbać o wilkowicki cmentarz. - Zgodnie z zapisem w ewidencji właścicielem tego miejsca jest Skarb Państwa a użytkownikiem Gmina Lipno...    Jest prosty sposób aby sprawdzić kim jest właściciel cmentarza!!!!!!!!  Wystarczy położyć chodnik wkoło cmentarza .  Jak nikt go nie odśnieży przyjedzie straż wiejska i wlepi mandat właścicielowi!  Wystarczy spokojnie czekać do pierwszych śniegów a sprawa sama się wyjaśni.  Można wykorzystać płytki z Lipowej. A na Święciechowskiej niech dyrekcja bezdroży chodnik ułoży.    Sekretarz gminy pełniącego obowiązki w cmentarne bluszcze wpuściła????????  A pełniący obowiązki nie dziwi się ,że cmentarza nie potrzebują a stare boisko teren traktoriady i czynsze za mieszkania w parku potrzebują.  Niech go ręka Księdza Wittke broni przed defraudowaniem gminnych pieniędzy na cmentarne fanaberie.  Po 1945 roku socjalistyczny młodzieżowy aktyw z Leszna zorganizowanym transportem przyjechał niszczyć ten cmentarz więc nikt mnie karcić jakimś wstydem nie będzie .  Nie ja II wojnę światową rozpętałem.  Gmina jak się nudzi to niech TV Trwam wesprze w krajowej nie wiadomo jakiego kraju radzie radiofonii i telewizji.  A Księdza już nie nachodźcie bo z Kołem Rodziny Radia Maryja jest dużo pracy.          W zaborze pruskim szerokim echem odbił się fakt usunięcia Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej z kościoła w Tempelhofie pod Berlinem w 1908 r. a jeszcze w latach 1930 Niemcy likwidowali w domach Ślązaków obrazy z Jasnogórskim Obliczem.     Poniżające nas zabiegi zaborców przyniosły skutek odwrotny. W Polakach nie oziębły i nie struchlały serca, ale rozgorzała w nich miłość do Ojczyzny i wiary, zapłonęła jeszcze większa ufność we wstawiennictwo Królowej Polski.   http://www.opoka.org.pl/aktualnosci/news.php?(...)d=39042&s=opoka    ...................................................................................................................................................  Konwent Organizacji Polskich w Niemczech z oburzeniem przyjął do wiadomości informację o sprzedaży tzw. \"polskiego kościoła\" na Tempelhof w Berlinie przez miejscową Kurię Biskupią. Ośrodek duszpasterski na Tempelhof został przekazany w wyłączne użytkowanie Polskiej Misji Katolickiej w Berlinie w 1980 roku przez ówczesnego biskupa ks. kardynała Joachima Meissnera, który w pełni doceniał potrzeby duszpasterskie blisko 30 tysięcznej grupy polskich wiernych w Berlinie. Polacy są największą parafią katolicką Berlina i największą polską parafią w całych Niemczech. Ośrodek na Tempelhof służył nie tylko celom duszpasterskim, lecz również celom kulturalno-oświatowym, stanowiąc oparcie dla całej berlińskiej polonii. Ośrodek został sprzedany bez wzięcia pod uwagę podstawowych potrzeb polskich wiernych, mieszkających na stałe lub czasowo w Berlinie, których liczbę szacuje się na blisko 100 tysięcy oraz pomimo, że wychodząc naprzeciw problemom finansowym strony niemieckiej, strona polska zaproponowała przejęcie i utrzymanie ośrodka na Tempelhof własnymi siłami Polaków.    W naszej ocenie takie postępowanie jest jaskrawym przykładem braku życzliwości i dobrej woli ze strony urzędników diecezji i jest przez nas postrzegane jak akt nieprzyjaznej działalności, skierowanej przeciwko polskim katolikom w Berlinie.    Krefeld, 26.02.2004  http://polonia.h2.pl/index.php?id=kr40226  ...............................................................................................................................................    Po długich i trudnych negocjacjach arcybiskup Berlina ks. kard. Georg Sterzinski specjalnym dekretem przyznał Polskiej Misji Katolickiej bazylikę św. Jana Chrzciciela. Nowy kościół \"polski\" znajduje się w miejscu, gdzie prawdopodobnie w niedalekiej przyszłości większość mieszkańców będzie wyznawcami islamu. Tutaj już dawno nie buduje się chrześcijańskich świątyń, za to w górę rosną minarety meczetów. Być może tłumnie oblegany w niedziele przez polskich wiernych kościół i słyszalny daleko dzwon będzie w tym miejscu jedynym świadectwem chrześcijaństwa. Uroczyste wprowadzenie do nowej świątyni odbędzie się w niedzielę, 7 listopada 2004 roku. Bezpośrednią transmisję z uroczystości przeprowadzą telewizja TRWAM oraz Radio Maryja. Tego dnia również wieczorne Rozmowy niedokończone z Berlina poświęcone będą sprawom Polonii w Niemczech.  http://info.wiara.pl/doc/150159.Nowy-kosciol-(...)akow-w-Berlinie      Gmina panicznie szuka jakiegoś tematu aby poróżnić mieszkańców zróżnicowanych etnicznie  I osłabić na froncie z wiatrakami i układami.  Straszne.

34. Dodane przez Szkoła zabytek, w dniu - 23-08-2012 00:02 Na podstawie  książki Gmina Lipno Stanisława Jędrasia .Str.165   ,,Od 1932 r .czynne było w Wilkowicach Towarzystwo Św. Rodziny, z którym  współpracowała szkoła. Było też koło Śpiewu Moniuszko, powstałe z inicjatywy  księdza Fiutaka. Dzięki współpracy pomiędzy organizacjami i szkołą przygotowano   wiele sztuk teatralnych....  .................................................................................................................................  Nawiasem mówiąc został zamordowany ( ciekawe za co)     http://www.gusen.org.pl/index.php?searchword=Ludwik+Fiutak&option=com_search&Itemid=  Konzentrationslager GUSEN  DEUTSCHE ERD -U. STEINWERKE GMBH BERLIN      2. Polscy duchowni i klerycy zamordowani w KL Gusen   (Aktualności / Projekty/Ostatnio zamieszczone)   ...30 IX 1940 ks. Duczmal Antoni, proboszcz w Połajewie 17 XI 1940 ks. Fiutak Ludwik, proboszcz w Świerczynie 5 VII 1940 kl. Frala Mieczysław O...         Może w archiwach znajdziesz odpowiedź co się działo w parafii między 1924-1954 rokiem  TO AŻ 30-letnia luka !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1    No i już w 1830 roku istniała szkoła elementarna .Niestety zginęła kronika(str.187)  W okresie międzywojennym do katolickiej szkoły w Wilkowicach chodziły polskie i  niemieckie dzieci. Może dlatego ,że osiedlani niemieccy katolicy nie mogli nabywać ziemi  na własność podczas pruskiej kolonizacji. Paradoksalnie to mogło jednoczyć.      Co tam się stało ?! Od 1924r do 1953r nie było księdza? (30 lat?).   Kto odbudował tą wieżę w drugiej połowie lat trzydiestych? Kto ufundował 4 dzwony? (gdzie one są?). Kto murując wieżę zostawił Miejsce na zegar? (gdzie on jest?).  Fałszerze historii mają się świetnie .  Komu zależy na zacieraniu osiągnięć Polski okresu międzywojennego?  Nie wiecie? Na prawdę nie wiecie?  To co się mondrujecie!    (ps. To nie były nazistowskie krasnoludki.)  ....................................................................................................................    A na deser:      Wiedza o polskich bohaterach Rewolucji Amerykańskiej - Tadeuszu Kościuszce i Kazimierzu Pułaskim jest powszechna zarówno w Polsce jak i w Stanach. Jednak bardzo niewielu ludzi w Polsce ma świadomość, że ogromną rolę w zwycięstwie rewolucji i powstaniu USA odegrała jeszcze jedna, wybitna postać z Polski.   Był to Haym (Chaim) Salomon (1740-1785) - polski Żyd, syn rabina z Leszna koło Poznania, zwany "finansowym bohaterem Rewolucji Amerykańskiej" (Financial Hero of the American Revolution), który uratował młode państwo przeznaczając całą swoją fortunę (około 300 000 dolarów - wówczas sumę kolosalną) na potrzeby armii amerykańskiej, w najcięższych chwilach, gdy zabrakło pieniędzy na jej utrzymanie.   http://www.google.com/imgres?imgurl=http://old.fzp.net.pl/images/historia/614_3.jpg&imgrefurl=http://old.fzp.net.pl/614_21.html&usg=__r6n51d_vw2Ya1XwaHzq9P9RKMtE=&h=300&w=254&sz=21&hl=pl&start=2&zoom=1&tbnid=avfODGCqkMRVlM:&tbnh=116&tbnw=98&ei=39Q_T-GeEoLLsgahtcTJBA&prev=/search%3Fq%3D%25C5%25BCyd%2Bz%2Bleszna%2Bkt%25C3%25B3ry%2Buratowa%25C5%2582%2Bameryk%25C4%2599%26um%3D1%26hl%3Dpl%26sa%3DN%26rls%3Dcom.microsoftl:IE-Address%26rlz%3D1I7SKPB%26tbm%3Disch&um=1&itbs=1

35. Dodane przez rumun, w dniu - 26-08-2012 10:06 do d.g. spora wiedza ale o ? użyteczności. I na marginesie: to raczej nie gmina wywołała temat ( nie ma się czym chwalić...) - to raczej reporter zauważył to co wszyscy w Wilkowicach widzieli ale udawali,że nia me sprawy.

36. Dodane przez mieszkaniec Wilkowic,, w dniu - 27-08-2012 07:59 Wstydzić powinni się ewangelicy, którzy przejmując swój majątek od gminy nie chcieli przejąć z powrotem cmentarza.Doskonale wiedzieli że będą musieli łożyć na jego utrzymanie,a tak będzie musiała robić to gmina,czyli my katolicy.Przejęli cały park,łącznie z budynkami,kilkadziesiąt hektarów ziemi,czyli to co miało jakąś wartość,i będzie przynosiło jakieś dochody.Celowo wydzielili cmentarz pozostawiając go na utrzymaniu gminy.Ewangelicy wstydzicie się.

Napisz komentarz zasady
Redakcja portalu zastrzega sobie możliwość ingerencji lub niedopuszczenie do publikacji wypowiedzi, które nie odnoszą się do tematu artykułu, naruszają normy prawne, obyczajowe lub są niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Wypowiedzi zawierające wulgaryzmy nie będą publikowane. Komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. będą usuwane. Zabezpieczono reCAPTCHA i ma zastosowanie Polityka prywatności oraz Warunki korzystania z usług Google.
Imię:
Komentarz:

Dodaj zdjęcia do artykułu	zasady
Zdjęcia dodawane przez użytkownika muszą dotyczyć tematu artykułu, należy wpisać także do nich komentarz aby uzasadnić ich publikację. Redakcja portalu zastrzega sobie możliwość ingerencji lub niedopuszczenie do publikacji zdjęć, które nie odnoszą się do tematu artykułu, naruszają normy prawne, obyczajowe lub są niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Zdjęcia z komentarzem zawierającym wulgaryzmy nie będą publikowane. Zdjęcia i ich komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. będą usuwane.