Cmentarz wydobyty z chaszczy i zapomnienia

(fot. Jarek Adamek) Na dawnym cmentarzu ewangelickim w Strzyżewicach odsłonięto tablice informujące o przeszłości tego miejsca. Stało się to dokładnie w rok od pierwszej edycji akcji sprzątania cmentarza, przykrytego zaroślami i śmieciami. Przeprowadzili ją społecznie mieszkańcy Strzyżewic i Leszna.

Inicjatorkami akcji sprzątania cmentarza są Wiesława Małycha i Beata Zabroni. Ponad rok temu postanowiły one przywrócić pamięć o dawnych mieszkańcach wsi. Przed II wojną światową większość z nich była Niemcami wyznania ewangelicko-augsburskiego. Jedynym śladem po nich jest cmentarz, położony tuż przy cmentarzu katolickim. Miejsce to jednak było kompletnie zapuszczone, zarośnięte i zasypane śmieciami.

Wiesława Małycha i Beata Zabroni, które utworzyły Towarzystwo Przyjaciół Strzyżewic, zmobilizowały mieszkańców wsi, znajomych i znajomych znajomych. W grudniu ubiegłego roku po raz pierwszy na teren dawnego cmentarza wkroczyło kilkudziesięciu wolontariuszy, którzy rozpoczęli żmudne sprzątanie. Wycinali i karczowali krzaki, wywozili śmieci i usuwali grubą warstwę ściółki, nagromadzoną przez dekady. Spod niej zaczęły wyłaniać się nagrobki dawnych mieszkańców, wiele z nich zresztą mocno zniszczonych.

-Spotykaliśmy się w soboty, mniej więcej raz na miesiąc - mówi Wiesława Małycha. Rok ciężkiej pracy przyniósł jednak efekty. Dziś na cmentarzu odsłonięto dwie tablice informujące o przeszłości. Pierwsza opowiada krótko historię miejsca, druga dotyczy najstarszego na cmentarzu nagrobka rodziny Andersch, bardzo zasłużonej w historii wsi.

Odsłonięcie tablic podsumowuje pierwszy etap prac na nekropolii. -Kolejnym będzie wytyczenie ścieżek i poustawianie nagrobków - mówi Beata Zabroni - planujemy także sporządzenie internetowej bazy danych na temat grobów, która może pomóc potomkom mieszkańców Strzyżewic w odnalezieniu miejsca spoczynku przodków.

Komentarze (21)

1. Dodane przez niepalący, w dniu - 28-11-2015 14:24 Muszę przyznać że zrobiono tam kawał dobrej roboty. Pamiętam ten cmentarz z przełomu lat 70/80 jako miejsce gdzie można było ze spokojem wypalić swojego pierwszego (i następnego) papierosa. Podwójny dreszcz emocji. Raz że paliło się papierosy a dwa że na cmentarzu.

2. Dodane przez Bartoszyn, w dniu - 28-11-2015 15:08 Wykonali super pomysł pozdrawiam

3. Dodane przez Wolny Rynek, w dniu - 28-11-2015 15:58 Na początku grudnia 2014r.list otwarty niemieckich intelektualistów, przedsiębiorców i ludzi kultury zatytuowany:  "Znowu wojna w Europie? Nie w naszym imieniu!"  Do apelu przyłączyły się także ...była przewodnicząca Rady Kościoła Ewangelickiego w Niemczech Margot Kassmann.  Polacy czytali niemiecki apel szczególnie dokładnie z uwagi na następujący fragment:    "Od czasu Kongresu Wiedeńskiego w 1914 roku Rosja należy do uznanych mocarstw kształtujących Europę".  W Polsce żywa jest pamięć o tego rodzaju "kształtowaniu Europy" poprzez zgubny w skutkach pakt Ribbentrop-Mołotow...  Pisze Jurgen Roth w książce TAJNE AKTA S. str 60.  Naprawde dziwią te "spontaniczne" rewitalizacje cmentarzy poewangelickich w obliczu braku polityki historycznej w polsce i beztroskim skopywaniem innych grobów po dwudziestu latach.  Oczywiście pojawią się teksty o szacunku itp.  Więc od razu domagam się takiego samego samego szacunku do wszystkich wyznań jak i ateistów.  Czyli Przejęcia przez Skarb Państwa Wszelkich cmentarzy cywilnych i zakazu howania nowych zmarłych w już istniejących grobach (oczywiście spoczywać będą bezpłatnie tak jak ewangelicy)  Nie widzę merytorycznych przesłanek do tego aby zmarli ewangelicy byli grupą uprzywilejowaną .

4. Dodane przez tak, w dniu - 28-11-2015 16:45 STRZYŻEWICE tu chce się żyć!!!  A propos cmentarzy ,pochówków.Dziwne zjawisko życiowe.Nikt nie dożywa swojego pogrzebu.

5. Dodane przez oooooo, w dniu - 28-11-2015 17:48 dobra robota ......ten cmentarz to kawał historii te oryginalne pomniki itd kiedyś się tam przejadę

6. Dodane przez pan Kuba, w dniu - 28-11-2015 18:17 Sam brałem udział w prawie wszystkich akcjach sprzątania cmentarza, bardzo zachęcam do pomocy, panuje tam miła atmosfera, jest czasem bardzo pyszny placek,są mili ludzie. Faktem jest, że czasem jest naprawdę bardzo dużo ciężkiej pracy i przydały, by się ręce do pomocy

7. Dodane przez Re animacja, w dniu - 28-11-2015 19:07 "Splądrowany i zapomniany po wojnie został oczyszczony i wysprzątany staraniem mieszkańców"    Ale po jakiej wojnie?  I w Iraku?  Jugosławi?  II w Iraku?  Afganistanie?  Czeczeni?  Ukrainie?  Syrii?  A może chodzi o wojnę z narodem W.Jaruzelskiego?    Dopiszcie wprost!  Po II Wojnie Światowej którą rozpętali Niemcy.    Wy jeszcze żyjecie wam się wydaje oczywiste, że chodzi o wojnę rozpętaną przez Niemcy ale dzięki takim tablicom jak wasza waszym prawnukom może się wydawać ,że skoro cmentarz w Polsce to Polacy ową wojnę rozpętali i to przez nich cmentarz zniszczony a główną ofiarą tej wojny byli ewangelicy.    Takimi tablicami jak wasza powinien zająć się IPN i prokuratura z urzędu.    Zapewne Chcieliście dobrze a wyszło jak zawsze.  Czasami lepiej nic nie robić .  Zdać się na naturę i erozję bo czas leczy rany .  A tak, dzięki wam mamy restart.

8. Dodane przez Mieszkaniec bez kwatery, w dniu - 28-11-2015 19:23 Nie .  Ja rozumiem.  Mają tam pochowanych bliskich to niech dbają ale żeby zaraz z nich celebrytów robić ?!  Ja bym to zrobił kompromisowo .  Miasto niech przejmie cmentarz i zrobi zeń Komunalny.  Po dwudziestu latach jak RODZINA ( nie Konsulat albo D Bank) nie zapłaci to likwidować i grzebać w tym przeuroczym miejscu mieszkańców Zatorza.    To by rozładowało ruch w mieście w okolicy 1 listopada zwłaszcza na wiadukcie a i emisja spalin znacznie by spadła w tym mglistym okresie.    Lepszego rozwiązania by Salomon nie wymyślił.

9. Dodane przez genek, w dniu - 28-11-2015 20:45 Durnych komentarzy i durnych ludzi jest u nas pod dostatkiem.  Gdzie tu znalezc normalnego?

10. Dodane przez do 8., w dniu - 28-11-2015 20:46 Mieszkańcu, to może pochowaj się w ogródku?

11. Dodane przez Krzysztof W., w dniu - 29-11-2015 01:40 Wielkie brawa dla inicjatorek tej akcji.

12. Dodane przez Hans Klos, w dniu - 29-11-2015 03:49 2 wojne wywolaly korporacje bankierskie ,flancuja NSDAP I Adolfa na kanlerza.Wojna ta byla z gory wyrezyserowana z naiskiem na wymordowanie bialych ludzi miedzy Atlantykiem a Syberia.Narod Niemiecki strail ducha czujnosi I dal sie uwies infekji nasizmu ,ktory beda wyjadac jeszcze ze 100 lat ,jak przetrwaja jako niemcy.By moze wkrote przeietnny Niemie bedzie nosil nazwisko Abdul ale to wszystko w ramach wojny przeiw bialej rasie.Nas polakow tez to nie ominelo a atrakcje jeszze przed nami na wiosne.Szanujmy sie bo niczym sie nie roznimy,my ludy europy ,szanujmy sie bo byc moze znow jakas ideologia postawi nas na przeciwko z nakazem strzelania.Pochodzimy ze tej samej halupi grup I mamy to samo DNA.Rozejrzyjcie sie dookola I obudzie bo bialych slowian nie ma juz wiecej w Europie niz 200 milionow I oby znow mentarzow mlodsze pokolenia po nas nie musialy sprzatac.

13. Dodane przez histokry, w dniu - 29-11-2015 09:28 A co z innymi cmentarzami Ewangelickimi w Gronowie w Wilkowicach? Osiecznej Ten z Gronowa dobrze pamiętam z 20 lat wstecz kiedy to wszędzie można było napotkać leżące kości czaszki i inne pamiętam mnóstwo nagrobków potłuczonych rozkopanych bardzo starych! gdzie się to podziało. Odwiedziłem ostatnio to miejsce nie ma śladu po pomnikach praktycznie nic nie wskazuje na to że był to cmentarz jeszcze trochę i zaczną się tam domy budować. Mieszkając od urodzenia w Lesznie znając historie (prawdziwą) tego miasta można odnieść wrażenie że starsi mieszkańcy zawsze starali się Ukryć zatuszować że było to Niemieckie Miasto w którym Niemcy dominowali od wieków być może to w skutek represji wojennych ze strony Polskiej i armii czerwonej która chciała przecież Leszno zetrzeć w pył i tylko flagi polskie które wisiały na zaledwie kilku domach zmieniły historie tego miasta. Większość domów była pustych.

14. Dodane przez Mieszkaniec bez kwatery do kom 9/10, w dniu - 29-11-2015 10:41 No tak.  Odwołałem się do Salomona to zaraz drzemiący w duszach antysemityzm i brak kultury dyskusji się odzywa.    Co złego w tym ,że cmentarz by ożył po przejęciu przez miasto?  Teraz jest własnością Skarbu Państwa.  Mało to w Europie cmentarzy komunalnych?    Ja nie każę mieszkańców Zatorza chować tam przymusowo.  Ale po III Wojnie Światowej nie wszystkich będzie stać na samochód aby 1 listopada jechać znicz zapalić.  Ktoś samotny ,schorowany może by chciał mieć zmarłą bliską osobę bliżej jak pod Osieczną .   A chowania w ogródku nawet prawo zabrania.  Zakopiemy ukochaną szynszylę we własnym dużym ogrodzie, gdzieś pod drzewem. Wedle prawa jednak jest to zakazane, a zakopanie zwierzęcia właśnie tam lub w ogrodzie jest związane z ryzykiem otrzymania mandatu w wysokości 1000 zł.    http://uszynszyla.pl/cmentarz-dla-zwierzat-domowych/    Gdzie znaleźć normalnego?  Odpowiedź jest prosta.  Zapewne tylko na cmentarzu poewangelickim .  Gdyż inne groby - katolickie po 20 latach lub inne przemijają.        Cmentarz żydowski w Lesznie leży przy ul. Jana Pawła II 14. Został założony w 1626 roku[2]. Ostatni znany pochówek odbył się w 1939. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali cmentarz. Niemcy używali rozbitych nagrobków jako gruz przy budowie dróg. Następnie na cmentarzu wybudowali tartak. W latach siedemdziesiątych na terenie cmentarza wybudowano osiedle.  https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_%C5%BCydowski_w_Lesznie    A teraz Polska w budowie tyle kruszywa do budowy dróg potrzeba.    Polecam mapę Polski do 1939 tam są naniesione drogi w budowie nawet Szwedzkie firmy budowały.  Ale komuś bardzo "Bękart Traktatu Wersalskiego" przeszkadzał.  Komu?  Kto sporządzał listy aresztowań dla SS?    Bezpośrednimi sprawcami zbrodni byli członkowie sądu doraźnego policji bezpieczeństwa przy (niem.) 14 Einsatzkommando der Sicherheitspolizei w Poznaniu:  Gerard Flesch dowódca 14 komanda, przewodniczący sądu doraźnego  Wilhelm Holz ławnik  Hans Stapfner policjant z posterunku w Rawiczu    oraz przedstawiciele ludności cywilnej:  dr Wolfgang Karl Werner Bickerich, pastor kościoła ewangelickiego św. Jana w Lesznie twórca przedwojennych kartotek, zawierających informacje o miejscowych Polakach dotyczące ich działalności politycznej i społecznej  Artur Krämer przywódca Jungdeutsche Partei (niem.), Selbstschutzu (niem.) i kolejno Oddziału Allg. SS (niem.) w Lesznie  Heinz Hoffman przywódca mniejszości niemieckiej (JdP) (niem.), komisarz obwodowy we Włoszakowicach  Johann Uterschütz burmistrz Osiecznej  Gustaw Pietsch rzeźnik z Osiecznej  Horst von Leesen właściciel majątku Drzeczkowo k. Osiecznej  https://pl.wikipedia.org/wiki/Pierwsze_masowe(...)cji_Tannenberg_(Wielkopolska)      Dopiero po dziesiątkach lat - po uzyskaniu dostępu do dokumentów w archiwum w Koblencji, do działu wojskowego we Fryburgu - okazało się, że w grodzie Leszczyńskich istniała dobrze zorganizowana i zakonspirowana, 40- osobowa grupa bojowa Abwehry pod dowództwem leszczyńskiego Niemca Artura Kramera, że podobną grupą w Gronówku dowodził Kurt Schlecht, że wreszcie miasto otoczone było mackami służby bezpieczeństwa Rzeszy, które skupiał w swych rękach SS-Obersturmfuhrer baron von Leesen z Drzeczkowa.    AGENTURA    Jeszcze w sierpniu 1939r. wielu agentów z leszczyńskich grup Abwehry zbiegło do Rzeszy i tam - we Wschowie (Fraustadt) - pod dowództwem sztabowego oficera Walthera Starke przygo­towano bazę wypadową na Leszno. Taktyka była następująca. Z atakiem na granicę polską, cześć grup Abwehry w Lesznie i Święciechowie, w oparciu o miejscowych Niemców, miała wzbudzić lokalne zamieszki, z pomocą którym nadejść miały dwie grupy wschowskie dowodzone przez Artura Kramera i Wilhelma Hirte. Plan się nie powiódł. Dowódca wschowskiej operacji" Walther Starke meldował swym przełożonym w Ber­linie:    1 września 1939r. - zgodnie z rozkazem - o godz. 1 - ej w nocy 25 ludzi przekroczyło polską granicę. Przejście nastąpiło na odcin­ku Geyersdorf (Dębowa Lęka) i Neu-Laube (Długie Nowe). Oddział miał wykonać zadania, o których pisałem w poprze­dnim meldunku. Ludzi podzielono na dwie grupy dowodzone przez agenta Kramera i agenta Hirte. Udało im się przedostać w pobliże urzędu celnego i szkoły w miejscowości Neu - Laube po stronie polskiej. Urząd obsadzony był przez 18 umundurowanych celników, szkoła - przez 24 żołnierzy polskich. Atak na oba obiekty wykonano równocześnie, skierowano na nie ogień z pistoletów maszynowych i obrzucono je granatami ręcz­nymi... Gdy nasi ludzie zamierzali ruszyć dalej, pojawiły się 2 polskie pojazdy pancerne i zmusiły ich do wycofania się. Zameldowano mi o 3 naszych rannych. Jest wśród nich agent Kramer, który otrzymał postrzał w lewą łydkę...".        Na odcinku leszczyńskim wojna rozpoczęła się więc zanim wybuchła". Grupy bojowe próbowały jeszcze raz l września o 6-tej rano wyruszyć ze Wschowy do Leszna i Święciechowy, ale zrażone poprzednim niepowodzeniem nie potrafiły przebić się przez obstawioną granicę.    O fiasku wschowskiej akcji nie wiedziały grupy dywersyjne Abwehry w Lesznie i Święciechowie, przeto zgodnie z instrukcjami wkroczyły do działania. W Święciechowie nawet na krótki czas miejscowi Niemcy przejęli władzę; w Lesznie w pięciu punktach agenci niemieccy otwarli ogień do polskich żołnierzy. Od ich kuł poległ żołnierz 55 pp 21- letni Paweł Koprykowski. Wsparcie nie nadeszło i ogniska dywersji zlikwidowane zostały przez oddziały leszczyńskiego garnizonu.        ATAK NA LESZNO    Zanim jednak do tego doszło, wcześnie rano, z rejonu Góry i Wschowy położono ogień artyleryjski na Leszno. Pociski padały w zasadzie w znacznej odległości od miasta,   http://www.leszno.interbit.pl/teksty/zbrodnia1.htm      Może kilka pocisków trafiło w cmentarz ?  Może dewastacja nastąpiła przed 1945 rokiem?

15. Dodane przez do 13 i poniekąd 12, w dniu - 29-11-2015 13:45 Powstanie styczniowe polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu, ogłoszone manifestem 22 stycznia 1863 wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy, spowodowane narastającym rosyjskim terrorem wobec polskiego biernego oporu. Wybuchło 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 na Litwie, trwało do jesieni 1864[c]. Zasięgiem objęło tylko ziemie zaboru rosyjskiego      Można by powiedzieć gdzie Rzym a gdzie Krym!!!!!!!!?    A jednak:        Po upadku powstania styczniowego represje za pomoc udzielaną powstańcom dotknęły ludność polską mieszkającą pod zaborem pruskim. Szczególne ich nasilenie nastąpiło po 1871 r. (zjednoczenie Niemiec i powstanie II Rzeszy Niemieckiej). Polityka germanizacyjna prowadzona przez władze pruskie miała na celu:  - ostateczną germanizację wschodnich terenów państwa pruskiego (przede wszystkim warstw wykształconych),  - zlikwidowanie wszelkich przejawów odrębności ustrojowych (szczególnie Wielkopolski),  Działania były zaplanowane i prowadzone przy użyciu wszelkich środków i metod prawnych i pozaprawnych. Propagatorem polityki antypolskiej był kanclerz zjednoczonych Niemiec - Otto von Bismarck.    - Stopniowo wprowadzano język niemiecki jako wykładowy do szkół, choć początkowo pozwolono uczyć religii w języku polskim.  W zjednoczonych Niemczech Bismarck prowadził walkę z Kościołem katolickim. Na lata 70. XIX wieku przypada nasilenie konfliktów między władzami niemieckimi a Kościołem katolickim. W latach 1873-75 zostały wydane tzw. ustawy wyjątkowe, które pozbawiały Kościół katolicki nadzoru nad szkolnictwem, odbierały prowadzenie akt stanu cywilnego, przewidywały państwowy nadzór nad kształceniem księży, ingerencję władz niemieckich w wybór dostojników kościelnych i treść głoszonych kazań. Duchownymi mogli zostawać wyłącznie obywatele niemieccy po zdaniu odpowiedniego egzaminu z kultury niemieckiej.    Zapamiętaj!  Na ziemiach polskich zaboru pruskiego walka z Kościołem katolickim była jednocześnie walką władz pruskich z polskością, którą Kościół ten pielęgnował. Nosiła miano walki o kulturę - Kulturkampf.  Wobec oporu arcybiskupa gnieźnieńskiego Mieczysława Ledóchowskiego władze pruskie zamknęły seminarium duchowne w Poznaniu, zlikwidowały szkolnictwo zakonne, na instytucje kościelne nałożyły grzywny. Choć w kolejnych latach złagodzono napięcie na linii państwo - Kościół, to w konsekwencji walki o kulturę wzrosły wpływy Kościoła katolickiego w społeczeństwie polskim, mimo kontynuacji polityki germanizacyjnej.  W roku 1886 została utworzona Komisja Kolonizacyjna z kapitałem 100 mln marek. Zadaniem jej było skupywanie polskich majątków i ziemi, a następnie jej parcelacja między Niemców, by w ten sposób zmienić proporcjonalny skład ludnościowy, szczególnie w Wielkopolsce. W odpowiedzi na działania niemieckie w 1888 r. Polacy założyli Bank Polski, który udzielając Polakom na dogodnych warunkach kredytów, miał ocalić polski stan posiadania. Mimo wielkiej akcji propagandowej i dotacji finansowych władz pruskich Komisja Kolonizacyjna nie wykupiła ziemi z rąk Polaków. Co więcej, wobec podniesienia poziomu gospodarowania i wspólnej akcji wszystkich grup społeczeństwa polskiego w konkurencji z Niemcami Polacy mogli odnosić sukcesy.  Akcja germanizacyjna, mimo ewidentnych niepowodzeń, nadal była popierana i rozszerzana przez władze niemieckie. W roku 1894 powstał Związek dla Popierania Niemczyzny w Marchiach Wschodnich zwany od 1899 r. Niemieckim Związkiem Kresów Wschodnich. Wśród Polaków nosił miano Hakaty od pierwszych liter nazwisk założycieli: Ferdinanda Hansemanna, Hermanna Kennemanna i Heinricha Tiedemanna. Związek grupował Niemców ze wszystkich środowisk, posiadał poparcie cesarza Wilhelma II, miał pracować nad negatywnym obrazem Polaków wśród Niemców. Władze niemieckie angażowały duże środki do walki z polskością. Siłąrozpędzano zebrania polskie, łamiąc tym samym podstawowe prawa. W ramach akcji germanizacyjnej zwalczano posługiwanie się językiem polskim.  Czy wiesz, że...  W latach 1900-1909 ostatecznie wprowadzono w życie zakaz nauczania w języku polskim wszystkich przedmiotów, w tym religii. We Wrześni (1901 r.) dzieci i rodzice ogłosili strajk nie uczestnicząc w lekcjach religii i nie biorąc do rąk niemieckiego katechizmu. Dzieci poddano chłoście, a rodzice w głośnych procesach zostali skazani na kary więzienia.  Wydarzenia z Wrześni odbiły się szerokim echem nie tylko w Niemczech, ale w całej Europie, wywołując protesty wielu środowisk.  Już na początku XX wieku władze pruskie w walce z polskością weszły na drogę ustaw wyjątkowych:  - rok 1904 - zakaz tworzenia nowych osad rolnych, w praktyce stawiania nowych budynków, bez pozwolenia władz niemieckich. Do rangi symbolu urosła postać Michała Drzymały z Podgradowic, który przez kilka lat mieszkał w wozie.     http://historia.opracowania.pl/germanizacja_i(...)aborze_pruskim/  Jest to w jakimś stopniu mam nadzieję odpowiedź   na temat dominacji niemieckiej urodzonych .  Jest to przy okazji odpowiedź - dlaczego przeszkadza religia w szkole.  Jest to odpowiedź dlaczego rozsprzedano polskie banki.  Nie tak dawno PO pouczało również co księża mają na kazaniu mówić.  Z lekcjami histori PO się rozprawiło.  T o wszystko już było.  Ale czy nie wraca?  Dojście PIS-u do władzy to jeszcze nie powstanie ale reszta się w zasadzie zgadza:  Wybuch powstania styczniowego podważył rodzący się sojusz francusko-rosyjski. 29 stycznia 1863 Prusy zmobilizowały nad granicą Królestwa Polskiego 4 korpusy wojska (połowę armii pruskiej). 8 lutego w Petersburgu podpisano rosyjsko-pruską konwencję Alvenslebena, zakładającą udzielanie sobie wzajemnej pomocy przez wojska rosyjskie i pruskie (na życzenie drugiej strony) w tłumieniu polskiego powstania. Cesarz Francji Napoleon III Bonaparte potraktował to zbliżenie jako zerwanie porozumień rosyjsko-francuskich. Zwrócił się do cesarza Aleksandra II z odręcznym pismem, w którym zażądał przywrócenia Królestwu Polskiemu statusu konstytucyjnego z 1815. O poparcie swych starań zwrócił się do ambasadora brytyjskiego.       Dla stanów Unii w Ameryce Północnej pogrążonych w wojnie secesyjnej wybuch powstania styczniowego oznaczał odsunięcie groźby interwencji Francji i Wielkiej Brytanii po stronie Skonfederowanych Stanów Ameryki. Dyplomaci unii odcięli się od wspólnego wystąpienia francusko-austriacko-brytyjskiego w sprawie polskiej, popierając we wszystkim liberalną Rosję przeciwko reakcyjnej, katolickiej i despotycznej Polsce. Jesienią 1863 do Nowego Jorku i San Francisco przybyła Marynarka Wojenna Imperium Rosyjskiego, by ukryć się przed możliwą blokadą na Morzu Bałtyckim i by móc zagrozić brytyjskim szlakom komunikacyjnym[54].  https://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_styczniowe    Więc darujcie sobie te cmentarne umizgi .

16. Dodane przez szok!, w dniu - 29-11-2015 17:42 Ludzki odruch zwykłych normalnych ludzi spowodował lawinę durnych komentarzy tych, którzy pewnie nic nie robią dla swojej lokalnej społeczności, ale lubią się "wypowiadać". Żałosne! To politycy i tacy pieniacze sprawiają, że dochodzi do wojen i konfliktów, bo każdy widzi historię tak, jak chce. Szanujmy się i pomagajmy sobie nawzajem. Grób to grób, nieważne czyj i należy o niego dbać, bo tam leży człowiek!

17. Dodane przez Przebiegająca już tuż,tuż S5, w dniu - 29-11-2015 18:32 Zmienić status cmentarzy poewangelickich na komunalne i przykościelne jeśli parafia ewangelicka nie chce utrzymywać.  Tchnąć w nie życie na zasadach ogólnych i temat zamknąć raz na zawsze.  Tak mówię Wam Ja.  Właśnie Ja.    A tą samobiczującą tabliczkę w stylu Pokłosia,   Złotych Żniw i Idy najlepiej sami zdemontujcie.  No bo ani nie napisane jaka wojna i czyja,  ani kto zdewastował,  ani kto zapomniał,(o rodzinach tam pochowanych najlepiej to nie świadczy)    Postawcie temat radnym Leszna i niech miejski prawnik zaopiniuje wcielenie tego cmentarza do komunalnego  Może Wam nawet kapliczkę wybudują.    To jedyne rozsądne rozwiązanie  Stwórzcie nowoczesną Polskę, Strzyżewice.      Nie idźcie drogą budowy ponurych pomników pruskiej dominacji.  To nie sprzyja budowaniu pokoju w UE.

18. Dodane przez Melisa na spokojnie do szoku, w dniu - 29-11-2015 21:00 Już nie długo na elce fotoreportaże z naszych ( normalnych ludzi) przedświątecznych domowych porządków.

19. Dodane przez do 14, w dniu - 29-11-2015 22:29 Paweł KAprykowski - regionalisto z MZO.

20. Dodane przez 14do 19, w dniu - 30-11-2015 15:33 ?

21. Dodane przez pamiętajmy, w dniu - 12-12-2015 11:35 W Lesznie jest taki mały zapomniany cmentarz na grzybowie o którym wszyscy zapomnieli tam też by się przydało posprzątać, bo ludzie nawet nie wiedzą ze on jest a co dopiero jaki.

Napisz komentarz zasady
Redakcja portalu zastrzega sobie możliwość ingerencji lub niedopuszczenie do publikacji wypowiedzi, które nie odnoszą się do tematu artykułu, naruszają normy prawne, obyczajowe lub są niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Wypowiedzi zawierające wulgaryzmy nie będą publikowane. Komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. będą usuwane. Zabezpieczono reCAPTCHA i ma zastosowanie Polityka prywatności oraz Warunki korzystania z usług Google.
Imię:
Komentarz:

Dodaj zdjęcia do artykułu	zasady
Zdjęcia dodawane przez użytkownika muszą dotyczyć tematu artykułu, należy wpisać także do nich komentarz aby uzasadnić ich publikację. Redakcja portalu zastrzega sobie możliwość ingerencji lub niedopuszczenie do publikacji zdjęć, które nie odnoszą się do tematu artykułu, naruszają normy prawne, obyczajowe lub są niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Zdjęcia z komentarzem zawierającym wulgaryzmy nie będą publikowane. Zdjęcia i ich komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. będą usuwane.