W Rawiczu odkopano fundament synagogi

Firma przygotowująca pod budowę parkingu plac przy Wałach Kościuszki w Rawiczu, obok budynku starostwa, natrafiła na pozostałości fundamentów dawnej synagogi. Odkrycie nie jest może sensacją, wszak ogólnie wiadomo, że bożnica znajdowała się w tym miejscu, ale można je traktować jako ciekawostkę historyczną. Fundament, a dokładnie jego fragment, odkryli pracownicy Zakładu Usług Ogólnobudowlanych ,,Mażur'' z Sarnowy, który wygrał przetarg na budowę parkingu.

- Fundament ukazał się po odkopaniu ponadpółmetrowej warstwy ziemi - mówi Marek Żurek, właściciel firmy. - Wiedzieliśmy, że kiedyś stała tu bożnica. Spodziewaliśmy się natrafienia na jej pozostałości. Byliśmy uprzedzeni, że w takiej sytuacji należy natychmiast powiadomić służby archeologiczne. Roboty na placu zostały na kilka dni wstrzymane.

- Przeprowadziliśmy wizję terenu - mówi Jacek Nowakowski, pracownik leszczyńskiej służby ochrony zabytków, który do wykonania zdjęć znaleziska wynajął nawet samolot. - Opisaliśmy wygląd fundamentu, wykonaliśmy szkice, zrobiliśmy zdjęcia. Chcemy jak najszybciej opracować odpowiednią dokumentację.
Odkopany fundament ma charakterystyczny kształt. Oddaje architektoniczny wzór synagogi. Jest wykonany z cegły. Biegnąc w stronę plant fundament się urywa. Kilka metrów dalej jest jeszcze niewielki odcinek tej pozostałości.

- Fundament na pewno odkryto już raz w latach 80-tych, kiedy na tym terenie planowano budowę biblioteki, a później ośrodka zdrowia - mówi Tadeusz Pawłowski, burmistrz Rawicza. -Prawdopodobnie wtedy rozebrano i wywieziono fragment fundamentu, którego brakuje.

Pierwsza synagoga powstała w Rawiczu w 1721 roku. W 1783 roku w rejonie obecnej sali sportowej na ul. Kopernika wybudowano drugą. W 1887 roku uznano obiekt za zapadający się polecając jego rozebranie. Dwa lata później gmina żydowska wybudowała nową, murowaną bożnicę na placu, gdzie zachowały się odkryte właśnie fundamenty. Do dzisiaj zachowały się jej zdjęcia.
W tamtych czasach w Rawiczu mieszkało sporo osób wyznania mojżeszowego. Najwięcej w 1840 roku - 1780 na około 9000 mieszkańców miasta. Później ich liczba topniała. Około 1920 roku już tylko około 200 wyznawców mozaizmu. Z kolei dawny Orędownik Rawicki podawał, że w 1938 roku w mieście było zaledwie ośmiu Żydów.

Gminę żydowską zlikwidowano w Rawiczu już 15 lat wcześniej, w październiku 1923 roku na mocy dekretu wojewody poznańskiego. Prawdopodobnie z powodu zbyt małej liczby wyznawców. Oficjalnie decyzję tłumaczono ,,niemożliwością wypełniania przez gminę żydowską jej obowiązków statutowych''.

- Nie do końca jednak odpowiadało to prawdzie - mówi Janusz Hamielec, rawicki regionalista. - Starano się to wykazać w petycji złożonej przez członków wspólnoty izraelickiej do ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Argumentowano, że gmina żydowska nie kwalifikowała się do rozwiązania. Sprawa ta ciągnęła się w zasadzie do wybuchu II wojny światowej.

Po likwidacji gminy żydowskiej syganogę przekazano miastu. Początkowo funkcjonowało w niej Towarzystwo Czytelni Ludowej. Niedługo przed II wojną światową obiekt zamieniono na kościół garnizonowy. Hitlerowcy zburzyli synagogę w kwietniu 1941 roku, wysadzając ją w powietrze.

Odkryty fragment fundamentu dawnej synagogi pozostanie na swoim miejscu. Budowa parkingu nie oznacza, że zniknie z widoku i pamięci. Zostanie w pewnym sensie upamiętniony. Na jego kształt zostanie ułożona kostka brukowa w innym kolorze.

Parking będzie miał 56 miejsc. Zostanie oświetlony latarniami. Wjeżdżać i wyjeżdżać będzie można zarówno od ul. Kopernika, jak i Wałów Kościuszki, z zachowaniem obowiązującego na tych ulicach ruchu jednokierunkowego. Inwestorem budowy jest gmina. Roboty potrwają do sierpnia. Koszt prac wyniesie około 470 tysięcy złotych.(jw, ABC)

Komentarze (6)

1. Dodane przez kik, w dniu - 04-04-2008 19:52 Hmmm 9tys za jedno miejsce parkingowe? To ile kosztowało by wybudowanie garaży? Ciekawe gdzie została wywieziona ziemia?

2. Dodane przez Maciej, w dniu - 04-04-2008 20:18 Ziemia jest u mnie, kupuje ja za 50 zł za przyczepe jakby kto pytał......

3. Dodane przez karolina, w dniu - 04-04-2008 20:48 proszę pana/i oświetlenie też kosztuje ;] płot.. mur, czy co tam jeszcze będzie ;]

4. Dodane przez Andrzej, w dniu - 05-04-2008 02:18 no....parking się przyda.

5. Dodane przez TD, w dniu - 05-04-2008 09:23 to teraz tylko nad fundamentami zastosować odpowiedni kolor kostki brukowej aby ślad budowli był widoczny na codzień

6. Dodane przez anka, w dniu - 05-04-2008 19:17 widzicie jacy mądrzy ludzie,widać że to konkretna firma zna sie na rzeczy, umie wszystko zrobić i znaleść.a to dla tego że właścicielem jest mój wujek.podzrawiam

Napisz komentarz zasady
Redakcja portalu zastrzega sobie możliwość ingerencji lub niedopuszczenie do publikacji wypowiedzi, które nie odnoszą się do tematu artykułu, naruszają normy prawne, obyczajowe lub są niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Wypowiedzi zawierające wulgaryzmy nie będą publikowane. Komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. będą usuwane. Zabezpieczono reCAPTCHA i ma zastosowanie Polityka prywatności oraz Warunki korzystania z usług Google.
Imię:
Komentarz:

Dodaj zdjęcia do artykułu	zasady
Zdjęcia dodawane przez użytkownika muszą dotyczyć tematu artykułu, należy wpisać także do nich komentarz aby uzasadnić ich publikację. Redakcja portalu zastrzega sobie możliwość ingerencji lub niedopuszczenie do publikacji zdjęć, które nie odnoszą się do tematu artykułu, naruszają normy prawne, obyczajowe lub są niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Zdjęcia z komentarzem zawierającym wulgaryzmy nie będą publikowane. Zdjęcia i ich komentarze promujące własne np. strony, produkty itp. będą usuwane.