W Japonii

Mam w życiu trochę szczęścia, mam też kilka życzliwych osób, dzięki którym taka podróż była możliwa. Byłem bardzo mile zaskoczony, kiedy kilka tygodni temu otrzymałem propozycję wyjazdu na jedne z największych zawodów balonowych na świecie. Kpem byłbym, gdybym nie skorzystał. -Przygoda życia, co? - pytali po powrocie koledzy. Kpem byłbym, gdybym zaprzeczył.

Nie chcę się jakoś szczególnie przechwalać opowieściami o Kraju Kwitnącej Wiśni, zwłaszcza że pobyt trwał zaledwie dziesięć dni. Z pewnością są wśród Państwa tacy, którzy byli tam dłużej lub bywali częściej. Dziesięć dni - z czego dwa poświęcone były na wycieczkę krajoznawczą do Kioto i Hiroszimy, pozostały tydzień zajęły owe zawody w mieście Saga na wyspie Kiusiu.

Tak się ciekawie złożyło, że tegoroczny urlop praktycznie w całości poświęciłem różnym balonowym zawodom w kraju i za granicą - takie hobby. Od czasu do czasu pisałem o różnych miejscowościach przy okazji odwiedzanych. Raz mi się podobały - na przykład Białystok, innym razem podobały trochę mniej - na przykład Włocławek. Jeśli chodzi o Japonię, to oczywiście podobała się ogromnie. I o ile Białystok czy Włocławek mogłem jakoś porównywać do Leszna, o tyle z Japonią to zupełnie nie wyjdzie. I nie chodzi wcale o to, że tam jest tak super, a tutaj… Już po dwóch dniach wiedziałem, że wolę mieszkać tu, a nie tam. Zdecydowanie. Trudno tak jednoznacznie powiedzieć, dlaczego: może to kwestia rozmiarów. Japonia jest dla mnie trochę zbyt mała, zbyt ciasna, zbyt filigranowa. Czułem się jak słoń w składzie porcelany.

Są jednak rzeczy, które mi się bardzo podobały i których Japończykom zazdroszczę. Ot, choćby porządku. Wielkopolanie są na tym punkcie podobno dość wyczuleni, ale tam po prostu nie ma śmieci na ulicach. Ale nie ma też koszy na śmieci. Spotyka się pojemniki przy automatach z napojami i przekąskami, ale nie ma czegoś takiego jak uliczny kosz na śmieci. Co robią więc Japończycy z papierkami, paragonami, woreczkami? Zabierają do domu. A niedopałków Japończycy nie rzucają, bo na ulicach się nie pali. I to nie znaczy wcale, że się nie pali w ogóle - są natomiast specjalne pomieszczenia dla palaczy, pali się też dość powszechnie w knajpach. Jeśli natomiast już coś na ulicę czy chodnik upadnie, to jak spod ziemi wyrasta pracownik sklepu albo firmy, który błyskawicznie zabiera śmiecia, używając miotełki i szufelki, albo nawet pałeczek przypominających te do jedzenia, ale dłuższych.

Kult pracy to kolejna rzecz, która mnie bardzo uderzyła. Oczywiście wcześniej poczytałem i wiedziałem, że pracuje się tam ciężko i długo. Gospodarze, u których mieszkałem przyznali, że faktycznie zwyczajem jest przyjść do pracy przed szefem i wyjść dopiero po nim. To znaczy bynajmniej nie po ośmiu godzinach pracy, tylko dużo później. Ale zdumiewające było to, że pracuje tak wiele osób w podeszłym wieku - dobrze po siedemdziesiątce. Wystarczy, że gdzieś jakaś ekipa remontuje chodnik, towarzyszy jej starszy pan w uniformie i kamizelce, i białych rękawiczkach, który informuje przechodniów o utrudnieniu, gorąco za nie przepraszając. Podobnych starszych panów widziałem na bardziej ruchliwych przystankach, gdzie pilnowali ładu i porządku. Swoją drogą diabli wiedzą dlaczego - w Japonii bowiem ludzie ustawiają się do tramwaju czy autobusu w ogonku, czekając na swoją kolej. Jeśli chodzi o pracę dodam jeszcze jedno zdumienie - jak się dowiedziałem, w tamtejszych szkołach nie ma sprzątaczek. Sprzątają same dzieci, po zakończeniu lekcji. Nawet przez kilkadziesiąt minut. Podobno to bardzo wychowawcze - kto wie, może to i prawda, bo nie widziałem niegrzecznego dziecka.

Uprzejmość Japończyków to zresztą temat na osobny tekst. Te ukłony mogą faktycznie zawrócić w głowie, zwłaszcza w sklepach, gdzie człowiek kupujący paczkę papierosów traktowany jest niczym szejk naftowy. Dość powiedzieć, że najbardziej przydatnym słowem po japońsku okazuje się nie żadne „dzień dobry”, „dziękuję” czy „proszę”, ale „sumimasen” - „przepraszam”. Przy jego pomocy można nie tylko faktycznie prosić o wybaczenie przy wysiadaniu z autobusu, ale także dziękować, a nawet prosić o coś w sklepie.

No i punktualność. Podobno nas z poznańskiego mają w innych częściach Polski za lekko zbzikowanych na tym punkcie, ale uwierzcie mi - w Japonii nigdy nic mi się nie spóźniło. Począwszy od bankietu na rozpoczęcie zawodów, na Shinkansenie kończąc. Ech, Shinkansen… Tego cuda techniki - superekspresu pędzącego po szynach z prędkością ponad 200 km/h z Fukuoki do Kioto będzie mi brakowało najbardziej. Zwłaszcza, że zaraz po powrocie wsiadłem na dworcu Warszawa Centralna do naszego superekspresu Warszawa-Berlin. Hehe, spóźnił się zaraz po starcie. I jakoś nikt nie przepraszał.